یکی از مسئولان پلیس راهور، رانندگی در حالت خواب آلودگی را با این مثال تشریح می‌کند: تا به‌حال برای تان پیش آمده لیوانی در دست داشته باشید، ولی خواب چشمان‌تان را در بر بگیرد و با صدای شکسته شدن یا افتادن لیوان به خود بیایید؟ حال بیاییم این حالت را در خودرو و در لحظه رانندگی در نظر بگیریم. در ادامه این موضوع را بررسی می‌کنیم.
راننده خواب‌آلوده، بسیاری از محرک‌ها را نمی‌بیند
چندی پیش، رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ با بیان اینکه رانندگی یک فعالیت پیچیده و نیازمند تمام حواس راننده است، گفت: شرط احتیاط آن است که راننده قبل از رانندگی به خوبی استراحت کند زیرا وقتی دچار خواب‌آلودگی شود بسیاری از محرک‌ها را نمی‌بینید و همین، عامل بسیاری از تصادفات است.
سرهنگ رابعه جوانبخت درخصوص علایم خستگی و خواب‌آلودگی در حین رانندگی اظهار کرد: رانندگان فکر می‌کنند به خواب نمی‌روند، اما مغز کار خود را انجام می‌دهد و فرد راننده به خواب می‌رود. بارها تکرار کرده‌ایم رانندگی یک فعالیت پیچیده است و برای آنکه یک رانندگی ایمن داشته باشیم، نیازمند به‌کارگیری تمام حواس خود هستیم.
وی افزود: خستگی و خواب‌آلودگی را همه ما تجربه کرده‌ایم؛ وقتی درپی فعالیت و کار فیزیکی و روحی روزانه احساس افتادگی انرژی، بی‌حالی و بی‌حسی دست می‌دهد و انرژی لازم را برای انجام کارها نداریم، مغز در این حالت برای اینکه بدن را بازیابی کند، فرد را به سمت خوابیدن هدایت می‌کند و با این کار می‌خواهد انرژی از دست رفته را به وی باز گرداند.
رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ ادامه داد: مغز با کاهش سطح پاسخ‌هایی که به محرک‌های محیطی می‌دهد، سعی در جبران افتادگی انرژی می‌کند و بدن را به فاز استراحت می‌برد.
مولفه اصلی خواب‌آلودگی این است که موجب کاهش هوشیاری و سطح واکنش‌های فرد به محرک‌های محیطی می‌شود.
سرهنگ جوانبخت اضافه کرد: تحقیقات علمی نشان می‌دهد مغز پس از خستگی و خواب‌آلودگی فرد کار خود را انجام می‌دهد و هنگام خواب‌آلودگی در حین رانندگی هم پلک‌ها کمی سنگین می‌شوند و حرکت‌های نوسانی سر و گردن آغاز شده و راننده نمی‌تواند سر خود را خوب و درست نگه دارد و سر مرتب دچار افتادگی می‌شود.
این مقام انتظامی یادآور شد: راننده در حین خواب‌آلودگی مدام مسیرهای بین‌شهری را اشتباه می‌رود و این مورد، نشان‌دهنده آن است که بدن فرد به مرحله خواب وارد شده و اگر راننده فکر می‌کند در هر حال مقاومت می‌کند، سخت در اشتباه است؛ چون مغز فرآیند و کار خود را انجام داده و وی را به خواب عمیقی خواهد برد که دیگر در حین رانندگی این زمان باز نخواهد گشت.
سرهنگ جوانبخت ادامه داد: رتبه اول علل تامه تصادفات در ۱۰ماه منتهی‌به دی‌ماه سال 1402 در شهر تهران به عدم‌توجه به جلو اختصاص دارد. در واقع این علت بسیار حائزاهمیت است و در دل خود، بحث خستگی و خواب‌آلودگی را به خوبی بیان می‌کند.
وی تاکید کرد: تصادفات افرادی که در حین رانندگی به خواب رفته‌اند معمولا اینگونه است که هیچ گونه آثار انعکاسی مانند خط ترمز وجود ندارد و برخورد با موانع ثابت و واژگونی‌ها را بیشتر در این تصادفات می‌بینیم.
رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ ادامه داد: در بحث ساعت‌های وقوع تصادفات هم ۲۶درصد تصادفات منجر به مرگ در شهر تهران نیز در ساعت ۲۰ تا ۲۴ اتفاق می‌افتد و این ساعت زمانی است فرد خسته از کار روزانه بوده و بدن کم‌کم به شرایط خواب وارد می‌شود.
وی یادآور شد: رتبه دوم این آمار در ساعات ۲۴ تا چهار صبح است که دقیقا ساعت بیولوژیکی خواب است و افراد به خواب می‌روند و اوج تصادفات فوتی را در این زمان‌هایی که خواب بر افراد چیره می‌شود، شاهد هستیم.
خواب‌آلودگی راننده و واژگونی کامیون تانکر حامل بار روغن‌موتور
اوایل اردیبهشت‌ماه، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ از واژگونی یک دستگاه کامیون تانکر حاوی محموله روغن در فضای سبز لاین اصلی بزرگراه آزادگان خبر داد.
سرهنگ فیروز کشیر ضمن اعلام این خبر گفت: مقارن ساعت ۰۱:۴۰ بامداد در مسیر بزرگراه آزادگان به غرب، لاین اصلی قبل از احمدآباد یک دستگاه کامیون تانکر حامل بار روغن‌موتور به علت تخطی از سرعت مطمئنه و خستگی و خواب‌آلودگی از مسیر اصلی معبر بزرگراهی خارج و در فضای سبز منتهی‌الیه سمت راست واژگون و متوقف شد.
وی ادامه داد: برابر اعلام کارشناس تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ سرعت زیاد، خستگی و خواب‌آلودگی و ناتوانی در کنترل وسیله‌نقلیه باعث این حادثه شده است.
سرهنگ کشیر گفت: خوشبختانه این حادثه صدمات جانی نداشته است و تیم‌های پلیس بزرگراه بلافاصله در محل حادثه حاضر شده و نسبت به ایمن سازی محل تصادف و روان‌سازی ترافیک اقدام کردند.
رئیس مرکز اطلاع‌رسانی پلیس راهور تهران بزرگ گفت: خوشبختانه بار کامیون تانکر (مواد اولیه روغن‌موتور به صورت پلمپ) نشت نکرده و روی سطح آسفالت نریخته بود و این حادثه بدون مشکل ترافیکی به خیر گذشت.
سرهنگ کشیر توصیه کرد: رانندگان با سرعت مطمئنه رانندگی کنند که در صورت مشاهده خطر بتوانند وسیله‌نقلیه را کنترل کنند و همچنین رانندگان وسایل نقلیه سنگین که در ساعات شب مشغول فعالیت هستند، قبل از شروع کار استراحت کافی داشته باشند و در هر لحظه احساس خستگی و خواب بر آنها غلبه کرد، در یک محل امن توقف و پس از استراحت مجدد به مسیر خود ادامه دهند و همیشه تمام دقت و حواس خود را متمرکز رانندگی کرده تا شاهد اینگونه حوادث در سطح معابر نباشیم.
